بازرسی پمپ‌های صنعتی از جنبه‌های کلیدی در برنامه‌های نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM) است که به بهبود عملکرد، افزایش طول عمر و جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی کمک می‌کند. بازرسی منظم پمپ‌ها باعث شناسایی زودهنگام مشکلات کوچک و جلوگیری از بروز نقص‌های بزرگتر می‌شود. در ادامه به برخی از مراحل و نکات مهم در بازرسی پمپ‌های صنعتی اشاره می‌کنیم:
۱٫ بازرسی بصری (Visual Inspection)
بررسی ظاهری بدنه پمپ: ترک‌ها، شکستگی‌ها یا خوردگی‌ها را در قسمت‌های فلزی و اتصالات بررسی کنید.
نشتی‌ها: نشتی روغن، مایعات یا آب از اطراف شفت، اتصالات و مهر و موم‌ها (سیل‌ها) باید شناسایی و رفع شود.
پروانه (Impeller): بررسی وضعیت پروانه برای اطمینان از سالم بودن و عدم سایش یا آسیب.
۲٫ بررسی سطح روانکارها
سطح و وضعیت روانکار (روغن یا گریس): اطمینان از وجود مقدار کافی روغن یا گریس و بررسی رنگ و ویسکوزیته روغن که ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی مانند ورود ذرات آلوده به داخل سیستم باشد.
سیستم روغن‌کاری اتوماتیک: اطمینان از عملکرد صحیح سیستم روانکاری و جلوگیری از کمبود روغن در قطعات متحرک.
۳٫ بازرسی اتصالات و پایه‌ها
اتصالات مکانیکی و الکتریکی: بررسی شل بودن پیچ و مهره‌ها، عدم آسیب در کابل‌های برق و اطمینان از صحت اتصالات الکتریکی.
پایه پمپ: بررسی محکم بودن و وضعیت فونداسیون پایه پمپ برای جلوگیری از لرزش‌های اضافی که ممکن است به سیستم آسیب برساند.
۴٫ بررسی ارتعاشات و لرزش (Vibration Analysis)
تحلیل لرزش: اندازه‌گیری لرزش‌ها با استفاده از سنسورهای لرزش‌سنج برای شناسایی مشکلاتی مانند عدم تراز بودن (Misalignment) شفت، نابالانسی در پروانه، و خرابی بلبرینگ‌ها.
صدای غیرعادی: هر گونه صدای غیرمعمول مانند نویز، لرزش یا زوزه می‌تواند نشانه خرابی مکانیکی باشد.
۵٫ بررسی دما
اندازه‌گیری دمای موتور و یاتاقان‌ها: دمای بیش از حد می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند اصطکاک بیش از حد، کمبود روانکاری یا بار غیرعادی باشد.
دمای مایعات ورودی و خروجی: بررسی اختلاف دما در ورودی و خروجی پمپ برای اطمینان از عملکرد صحیح پمپ.
۶٫ بازرسی فشار و جریان
فشار سیستم: اندازه‌گیری فشار ورودی و خروجی پمپ. فشار بیش از حد یا کمتر از حد معمول ممکن است نشان‌دهنده وجود نشتی، انسداد یا خرابی در قطعات داخلی باشد.
نرخ جریان (Flow Rate): بررسی حجم سیال عبوری از پمپ و مقایسه با مشخصات استاندارد برای اطمینان از عملکرد صحیح.
۷٫ بازرسی شیرها و سیستم‌های کنترلی
عملکرد شیرها: اطمینان از عملکرد صحیح شیرهای کنترلی و چک ولوها (Check Valves) که به تنظیم فشار و جریان کمک می‌کنند.
کنترل‌های ایمنی: بررسی سیستم‌های کنترل ایمنی شامل سنسورهای دما و فشار که از پمپ در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کنند.
۸٫ بررسی مهر و موم‌ها (Seals)
سیل مکانیکی (Mechanical Seal): بررسی وضعیت سیل‌های مکانیکی برای اطمینان از عملکرد مناسب و جلوگیری از نشتی.
سیل‌های نرم: بررسی سیل‌های نرم مانند اورینگ‌ها و واشرها برای جلوگیری از خرابی و نشتی.
۹٫ بازرسی تراز بودن (Alignment)
تراز شفت پمپ و موتور: از طریق استفاده از ابزارهای تراز لیزری یا مکانیکی اطمینان حاصل کنید که شفت پمپ و موتور به درستی تراز هستند تا از ارتعاش و خرابی زودرس جلوگیری شود.
۱۰٫ تست کارکرد (Operational Testing)
راه‌اندازی پمپ: پس از انجام بازرسی‌های مکانیکی و الکتریکی، پمپ را در حالت عملکرد بررسی کنید و پارامترهایی مانند سرعت، صدا، دما و فشار را ارزیابی کنید.
مدت زمان راه‌اندازی: زمان لازم برای رسیدن به شرایط کاری مناسب باید با استانداردهای مشخص شده مطابقت داشته باشد.
۱۱٫ ثبت داده‌ها و گزارش بازرسی
ثبت نتایج: تمام داده‌ها و نتایج بازرسی باید ثبت شوند و هر گونه مشکلات یا ناهنجاری‌های مشاهده شده گزارش شود.
پیگیری تعمیرات: در صورت شناسایی مشکل، برنامه تعمیر و نگهداری باید به سرعت انجام شود تا از خرابی‌های بیشتر جلوگیری شود.
اهمیت بازرسی منظم
افزایش طول عمر پمپ: بازرسی‌های منظم و انجام تعمیرات پیشگیرانه می‌تواند باعث افزایش طول عمر پمپ شود.
بهبود عملکرد: پمپ‌های صنعتی که به طور منظم بازرسی می‌شوند، معمولاً عملکرد بهینه‌تری دارند.
جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی: بازرسی‌های منظم مشکلات احتمالی را زودتر از بروز خرابی شناسایی می‌کند، که می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و توقف تولید شود.
بازرسی پمپ‌ها به یک برنامه مدون و سازماندهی شده نیاز دارد و بهبود این فرآیند می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کارایی و عملکرد تجهیزات صنعتی داشته باشد.
