طبقه بندی روغنهای صنعتی

روغنهای صنعتی طیف وسیعی از محصولات روانکار هستند که تقریبا همه طبقه های روانکارها را شامل می شوند. بنابراین به استثنای برخی گروههای روانکار، از قبیل سیالات هیدرولیک، طبقه بندی این روغنها به مانند روغنهای موتوری راحت نخواهد بود.
در اکثر روغنهای صنعتی، برای مثال روانکارهای یاتاقانها، ویسکوزیته معیار با ارزشی می باشد و این روغنها بر اساس درجه گرانروی طبق استاندارد ISO 3448 طبقه بندی می شوند (جدول ۱). این طبقه بندی شامل ۱۸ درجه گرانروی در محدوده ۱٫۹۸-۱۶۵۰ cSt می باشد، که هر درجه گرانروی توسط یک عدد کامل، با گرد کردن ویسکوزیته در نقطه میانی در ۴۰ ˚C، و بر حسب cSt نشان داده می شود. لازم است بدانیم که بر اساس این طبقه بندی هیچگونه ارزیابی کیفی نمی توان انجام داد.

جدول ۱:

درجه های ویسکوزیته برای روانکارهای صنعتی، استاندارد ISO 3448
روغنهای عمومی تجهیزات که بر اساس درجه ویسکوزیته ISO طبقه بندی می شوند شامل روغن های معدنی از روغنهای سبک روانکاری محورها تا روغنهای سنگین برای روانکاری رشته های سیمی می باشند. این روغنها که تقریبا تمام بخشهای سرعتی و فشار متحمل بر تجهیزات صنعتی را پوشش می دهند شامل رافینیت روغن معدنی هستند که پایداری شیمیایی و حرارتی لازم برای روانکاری بلند مدت تجهیزات بویژه در یاتاقانها را دارند. این روغنها و همچنین روغنهای سطوح لغزشی، روغنهای چند منظوره و روغنهای روانکاری ابزار دقیق، اغلب در گروه روغنهای روانکار قرار میگیرند.
دسته دیگر شامل روغنهای فلزکاری هستند که به طور جداگانه در مطالعات تریبولوژی مورد بررسی قرار می گیرند. این روغنها بر اساس ویسکوزیته طبقه بندی نمی شوند زیرا درجه گرانروی به عنوان عنصر وجه تمایز نبوده و سایر خصوصیات روغن از قبیل روانکاری و خنک کنندگی بسیار حائز اهمیت هستند.
یک روش طبقه بندی دیگر در گروه روانکارهای مهندسی از قبیل روانکارهای فلز کاری و ابزار ماشین، روغن یخچال، روغنهای انتقال حرارت و ترانسفورمر، و روغنهای نگهداری قطعه از قبیل کمپرسور، هیدرولیک، توربین و روانکارهای دنده، می باشد. ISO 6743- 99 برای روانکارها، روغنهای صنعتی و محصولات وابسته، سیستم طبقه بندی را ارائه می دهد که در آن تا حد ممکن تمام محدوده ها پوشش داده شده و بر طبق محدوده کاربرد یک کلاس L و ۱۸ خانواده محصول معرفی می شوند (جدول ۲).

جدول ۲:

ISO 6743-99 طبقه بندی روانکارها،‌ روغنهای صنعتی و محصولات وابسته
برای ساده کردن طبقه بندی روغنهای صنعتی، نمایه گروه روانکارها از قبیل روانکارهای یاتاقانها، کمپرسورها، هیدرولیکها، روغنهای دنده، روغنهای فلزکاری و غیره از نوع عملکرد آنها گرفته می شود. این نوع طبقه بندی متناسب با سایر گروههای روانکار ، برای مثال روغنهای موتور های احتراق داخلی، روانکارهای صنایع هوایی و دریایی، نیز می باشد.