الکتروموتور ضد انفجار و موارد مصرف آن در صنایع گوناگون
الکتروموتورهای ضد انفجار (Explosion-proof motors) یا الکتروموتورهای EX، نوعی الکتروموتور هستند که برای استفاده در محیط‌های خطرناک با احتمال انفجار یا آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. این موتورها در برابر جرقه یا شعله تولید شده در اثر کارکرد موتور، عایق‌بندی شده‌اند و از انتشار این جرقه به محیط بیرونی جلوگیری می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا از بروز انفجار یا آتش‌سوزی در محیط‌های مستعد خطر جلوگیری شود.
موارد مصرف الکتروموتور ضد انفجار در صنایع مختلف:
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی:در پالایشگاه‌ها، سکوهای نفتی، ایستگاه‌های انتقال گاز و سایر تأسیسات مرتبط با فرآوری و انتقال مواد نفتی و گازی، از الکتروموتورهای ضد انفجار برای پمپ‌ها، کمپرسورها و تجهیزات دیگر استفاده می‌شود.
- صنایع شیمیایی:در کارخانجات تولید مواد شیمیایی، رنگ‌سازی، الکل‌سازی و سایر صنایع مشابه که با مواد قابل اشتعال یا انفجار سروکار دارند، این موتورها کاربرد فراوانی دارند.
- معادن:در معادن زغال‌سنگ و سایر معادن که گرد و غبار قابل اشتعال وجود دارد، استفاده از الکتروموتورهای ضد انفجار برای جلوگیری از آتش‌سوزی و انفجار ضروری است.
- صنایع نظامی و هسته‌ای:در برخی از تأسیسات نظامی و هسته‌ای که احتمال خطر انفجار وجود دارد، از این نوع الکتروموتورها استفاده می‌شود.
- صنایع غذایی:در صنایعی که با مواد غذایی قابل اشتعال مانند آرد، شکر و غلات سروکار دارند، برای جلوگیری از حوادث مشابه نیز از این نوع الکتروموتورها استفاده می‌شود.
- نیروگاه‌ها:در نیروگاه‌ها، به ویژه نیروگاه‌های حرارتی که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند، الکتروموتورهای ضد انفجار برای پمپ‌ها، فن‌ها و سایر تجهیزات استفاده می‌شوند.
- صنایع داروسازی:در صنایع داروسازی نیز به دلیل استفاده از مواد شیمیایی قابل اشتعال، الکتروموتورهای ضد انفجار کاربرد دارند.
- انتقال و جابجایی سوخت:در پمپ‌بنزین‌ها، جایگاه‌های CNG و سایر تأسیسات مرتبط با سوخت‌گیری، از الکتروموتورهای ضد انفجار استفاده می‌شود.
- انواع میکسر و همزن:در صنایعی که از میکسرها و همزن‌ها برای مواد قابل اشتعال استفاده می‌کنند، الکتروموتورهای ضد انفجار کاربرد دارند.
ویژگی‌های الکتروموتور ضد انفجار:
- طراحی مقاوم در برابر انفجار:این موتورها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت بروز جرقه یا آتش‌سوزی در داخل موتور، از انتشار آن به محیط بیرونی جلوگیری شود.
- عایق‌بندی مناسب:بدنه الکتروموتور و اجزای داخلی آن با عایق‌های مخصوصی پوشانده شده‌اند تا از نفوذ گرد و غبار و گازهای قابل اشتعال جلوگیری شود.
- استفاده از مواد مقاوم:بدنه الکتروموتورها از جنس مقاوم در برابر خوردگی و سایش ساخته شده است.
- دارای استاندارد و گواهی‌نامه:الکتروموتورهای ضد انفجار دارای استانداردهای خاصی هستند و از سوی مراجع معتبر گواهی‌نامه دریافت می‌کنند.
نکات مهم در انتخاب الکتروموتور ضد انفجار:
- تعیین نوع محیط:نوع محیط کاربری (Zone 1 یا Zone 2) باید مشخص شود تا الکتروموتور مناسب با آن انتخاب گردد.
- بررسی مشخصات فنی:توان، سرعت و نوع حفاظت (IP) از جمله نکات مهم در انتخاب موتور هستند.
- انتخاب برند معتبر:توصیه می‌شود از برندهای معتبر و دارای گواهی‌نامه استفاده شود تا از کیفیت و ایمنی موتور اطمینان حاصل شود.
