میوه فیجوا، فوجیا، گواوا آناناسی

نامهای متداول:فیجوا، فوجیا، گواوا آناناسی
نام انگلیسی: Guavasteen, Pineapple Gauava
نام علمی: Feijoa Sellowinan
خانواده: موردیان (Myrtaceae)
گل:  گلبرگ های سفید رنگ با لبه های بنفش و پرچم های بلند به رنگ قرمز روشن با گرده های زرد رنگ
شکل گل: گل ها حدود ۴ سانتیمتر بوده و دوجنسی می باشند. بصورت تکی یا خوشه ای ظاهر می شوند و شامل ۴ تا ۶ گلبرگ هستند.
میوه: سبز بوده و شکل آن بیضی است. میوه فیجوآ در پاییز می رسد. اندازه آن به اندازه یک گردو و در بزرگترین سایز به اندازه تخم مرغ می باشد. میوه ها شیرین، معطر، با طعم مخلوطی از آناناس و سیب و نعناع هستند. گوشت میوه آبدار است و حالت ژله ای دارد. عطر میوه ها به  خاطر ترکیب استرمتیل بنزونات آن است.
فصل برداشت میوه آن نیز از اواخر مهرماه و اوایل آبان ماه است.
اندازه: درختچه ای است که بین ۱ تا ۷ متر رشد میکند.
فصل گلدهی: اواخر اردیبهشت تا خرداد ماه
برگ: برگ ها چرمی و متقابل هستند و دمبرگ ها کوتاه و ضخیم هستند و رنگ سبز زیتونی تا خاکستری دارند
ساقه: از پوسته های به رنگ قهوه ای متمایل به سبز یا قهوه‌ای متمایل به قرمز پوشیده شده است و تقریبا زبر است.
توضیحات در مورد گیاه فیجوا:
فیجوآ از گروه گیاهان گلدهنده بوده و به خانواده مورد تعلق دارد. بومی ارتفاعات جنوب برزیل، مناطق شرقی پاراگوئه،  اوروگوئه، شمال آرژانتین و کلمبیا است. بطور گسترده در باغ ها جهت تولید میوه در زلاندنو، استرالیا و جمهوری آذربایجان کشت می شود. نباید آن را با گواوا اشتباه گرفت.
گلها دو جنسی، در حدود ۴ سانتی متر عرض به صورت تکی یا خوشه ای است. گلبرگها شیرین، ترد و خوشمزه  با طعم آب نبات که مصرف تازه خوری دارد. گرده افشانی به وسیله حشرات، خصوصاً زنبور عسل صورت می گیرد. البته پرندگان نیز نقش دارند. در صورتی که گرده افشانی با دست انجام گیرد موفقیت صد در صد است.
 
خاک مناسب فیجوا:
سیستم ریشه قوی است و تقریبا در هر نوع خاک زنده خواهد ماند، اما خاک های حاصلخیز سنگین با قابلیت حفظ رطوبت برای مدت طولانی ایده آل است. برای مثال خاک رس لوم. در خاکهای متنوعی رشد کرده و بهترین میوه ها از خاک هایی با زهکشی کافی برداشت می شوند. pH مطلوب این گونه گیاهی ۵٫۵ تا ۷ می باشد.
این درخت به خشکی و شوری مقاوم است.
ازدیاد و تکثیر فیجوا:
فیجوآ به راحتی از طریق بذر تکثیر می یابد. اما نهال ها غالباً شبیه پایه مادری نیستند. به همین خاطر برای افزایش کیفیت قلمه ها از شاخه ها میتوان قلمه گیری کرد و در میست یا مه افشان میتوان آن را ریشه دار کرد.
از طریق پیوند رقم های مطلوب روی پایه های بذری نیز می توان به تکثیر فیجوآ اقدام کرد.
نیاز های نوری: آفتاب کامل. البته کمی سایه را هم تحمل میکند.
دما و آب و هوای ایده آل: زمستان های سرد و تابستان های معتدل را ترجیح می دهد و عموما با مناطقی که دمای آن ها بالای ۱۰-  درجه سانتیگراد باقی می ماند، سازگار است. سرمای متعادل زمستان برای آن مناسب است  و گلدهی در مناطقی که دوره سرمایی کمتر از ۵۰ ساعت دارند، ضعیف است. گرمای بالای ۳۲ درجه سانتی گراد  به کاهش میزان باردهی درخت می انجامد.
کاربردها: دارویی، تازه خوری میوه، میوه فوجیا بصورت خام و همچنین بصورت فرآوری شده مانند مربا شربت  کمپوت و حتی شکلات مورد استفاده قرار می گیرد.
وقتی نهال های کاشته شده به یکدیگر نزدیک می شوند، درختچه ها، پرچین زیبا، یک صفحه یا یک بادشکن می سازند.
مناطق شمالی استان گیلان و مازندران در چند سال اخیر از حوزه‌های اصلی کاشت و عرضه این میوه بوده است.
تاریخچه کاشت فیجوا در ایران
براساس اطلاعات موجود، درختچه فیجوا نخستین بار در ایران در سال ۱۳۵۴ میوه داده است. این گیاه در آمریکای جنوبی به صورت طبیعی می روید و کاشت آن در مناطق شمالی ایران از آستارا تا بهشهر از رشد محسوسی برخوردار بوده و از سال ۱۳۵۱ در مناطقی از نوار ساحلی دریای خزر در استان گیلان تا محمودآباد مازندران کاشته شده است. و تحقیقات وسیعی بر روی آن انجام گردیده است. مشکل اصلی این میوه کشت و تولید آن است که به محض رسیدن، همانند توت از درخت میریزد. بنابراین باید فوراً آن را از درخت چید. از جمله معایب دیگر این میوه آن است که خاصیت انبارکردن ندارد و پیدا شدن لکه هایی روی این میوه ها با گذشت چند روز از برداشت آن موجب می شود تا به یک میوه بدون صرفه اقتصادی تبدیل شده و در نتیجه از کاشت آن استقبال کمتری به عمل آمده است. درختچه فیجوآ هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان کاشت می شود و در استرالیا به میوه سال ۲۰۰۰ مشهور شده است.
خواص دارویی و درمانی:
میوه فیجوا سرشار از ید است و علاوه بر این که می توان آن را به صورت تازه مصرف کرد، این قابلیت را نیز دارد که از آن مربا و کمپوت تهیه شود. یکی از ویژگی های این میوه، خاصیت دارویی آن است. به گونه ای که با خوردن هر ۱۰۰ گرم فیجوآ، ۱۰۰ میلی گرم ید جذب بدن می شود. به همین خاطر برای کسانی که کمبود ید دارند، فیجوآ میوه  بسیار مفیدی است. در عین حال فیجوا حاوی املاح و ویتامین‏ های گوناگون می‏باشند بویژه بیشتر از دیگر میوه‏ها از ویتامینE، قند و مواد سودمند برای ارگانیزم بدن انسان مانند کومارین سینکو مارین و متیل بنزوات برخوردار است.
از میوه فیجوآ در شوروی به عنوان دارو برای درمان بیماری های تیروئیدی، تصلب شرائین، ورم کلیه و لگنچه، اختلالات مربوط به قلب و رگ های خونی اختلالات مربوط به معده و روده استفاده می شود.
این میوه به خاطرخواص جادویی در درمان گرفتگی شریان های قلب و گواتر ناشی از کمبود ید آن مشهور است..
منبع خوب ویتامین ث، فیبر و مواد معدنی با کالری پایین است .
فیجوآ دارای مقادیر بالایی از ترکیبات طبیعی آنتی اکسیدان و محافظ پوست برای مبارزه با رادیکالهای آزاد، بعنوان یکی از علل عمده پیری زودرس، بیماری‌ها و سرطان، می باشد . اسانس‌های فیجوآ طیف وسیعی از فعالیت‌های ضد میکروبی را مخصوصا در مقابل آلودگی‌های قارچی نشان می‌دهند.
در ترکیبات میوه فوجی آ تقریبا ۲/۵ درصد پکتین ۶/۱۴ درصد گلوکز و ساکاروز ۱/۴۹ در میلی گرمویتامین ث وجود دارد. مقدار ید درارقام مختلف فی جوآ در حدود ۲۷-۳۴ میلی گرم در یکصد گرم میوه تازه است که در مقایسه با میوه های دیگر خیلی بیشتر است.
کود دهی به فیجوا:
به کودهای کامل نیاز داشته و عملکرد میده دهی و رشد آن را بالا می برد. ترکیب ۸-۸-۸ از نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای آن مناسب است.
هرس فیجوا:
این گیاه با توجه به درختچه ای بودن نیاز به هرس شدید ندارد اما شاخه هایی که به صورت نا همگون بزرگ شده اند، در فصل زمستان قابل هرس هستند.
آبیاری:
آبیاری منظم و نیاز به خاک همواره مرطوب برای فیجوا ایده آل است. اجازه ندهید بین آبیاری ها خاک خشک شود.
آفات و بیمارها:
مگس میوه از آفاتی است که ممکن است به درخت حمله کند و موجب خسارت شود.
 
انواع  گونه های فیجوا:
 anatok فیجوا آناتوک: درختچه جمع و جور با میوه صاف و عطر و طعم ملایم و شیرین
Gemini فیجوا ژمینی:  میوه نرم و آبدار، کمی دانه دار یا ریگ دار، عطر و طعم قوی با درختچه ای کوچک
Kakariki فیجوا کاکاریکی: طعم فوق العاده شیرین، میوه بزرگ، زود رس
POUNAMU فیجوا پونامو: میوه شیرین و متوسط با پوست تیره با امکان انبار داری خوب

UNIQUE فیجوا یونیک: خیلی زودرس، میوه در اندازه متوسط ​​با تقسیم متمایز در پایه کاسه گل. صاف، نرم و گوشت، ملایم معطر
OPAL STAR اوپال استار: دیر رس
این گونه های فیجوا در ایران موجود نبوده و تنها به صورت تحقیقاتی پرورش داده میشوند.